Stamvader Tijmen


Uiteraard is de maker van een stamboom erop gebrand om de stamvader van de familie zo ver mogelijk terug in de tijd vast te stellen. In het geval van de familie Posthuma was dat niet een gemakkelijke taak. Daarvoor zijn twee belangrijke redenen.
In de eerste plaats betreft het hier een familie, die in de oudste generaties doopsgezind is. De kinderen van de gezinnen worden dan dus niet vlak na de geboorte in een doopboek vermeld. Bovendien zijn de kerkelijke gegevens van deze gezindte veel slechter bewaard gebleven dan die van de Hervormde kerken. In de tweede plaats is de familie afkomstig uit een streek, die relatief arm is aan zeventiende-, laat staan zestiende-eeuwse bronnen, namelijk het Westerkwartier van de provincie Groningen.

Een voordeel was weer dat het een familie betreft met ook in de oudste generaties vooraanstaande beroepen als chirurgijn, apotheker en bakker. Daardoor is de kans hen aan te treffen in oude rechterlijke archieven groter. Bovendien bleken er onverwachts sterke banden te bestaan met de Friese stad Harlingen, voor die tijd zeker niet naast de deur voor plaatsen als Niehove en Grijpskerk in Groningen. In de archieven van deze stad, die wel verder teruggaan, is de oudste, met naam, patroniem en familienaam bekende, voorvader aangetroffen: Tijmen Tijmens Postema.

De familienaam Posthuma

Een voordeel was ook, dat de familienaam Posthuma al vroeg werd gebruikt, in het algemeen komen in de Noordelijke provincies familienamen pas na Napoleon in gebruik. De afkomst van de naam is duidelijk: er is sprake geweest van een postuum, d.w.z. na de dood van zijn vader, geboren kind. In een dergelijk geval was het gebruikelijk dat het kind de naam van de vader kreeg, vandaar de naam Tijmen Tijmens Posthuma. Het is natuurlijk mogelijk dat diens eigen vader om dezelfde reden al Tijmen Tijmens heette en dat de jong gestorven vader in eerdere generaties moet worden gezocht.
De familienaam komt in de archieven in vele varianten voor: ook als Posthumus, Postmus, Postema, Postma en soms nog vreemdere vormen.

Zo kan als hypothetische voorvader worden opgevoerd:

TIJMEN N.

geb. rond 1585 - overl. voor geboorte van Tijmen?
kinderen te Grijpskerk en Zuidhorn

1. Tijmen trouwt in 1643
2. ? Jacobje trouwt in 1629

Een goede kandidaat zou in eerste instantie Timen Jacobs kunnen zijn. In het lidmatenboek van Grijpskerk wordt hij in 1645 door de nieuwe dominee vermeld onder de kop Dese sijnt die ick alhijr te Grijpskerck als ledemaeten der waeren gereformeerden gemeente Jesu Chri. gevonden hebbe, met als aantekening verstorven 27 april 1648. Even eerder staat Trijne huisvrouw van Timen Jacobs, verstorven Mense decemb. 1647.
Qua tijd past deze naam, Niezijl ligt vlakbij Grijpskerk en Tijmen Tijmens Postema heeft een zoon Jacob! Er tegen spreekt echter, dat Tijmen Tijmens Postema duidelijk mennist was. Mogelijk is hij met het oog op een huwelijk met zijn doopsgezinde vrouw overgegaan. Ook is dan niet duidelijk waarom Tijmen de familienaam Postema zou dragen, zijn vader zou immers minstens 60 jaar oud zijn geworden.
Daarom heb ik besloten deze Timen Jacobs toch buiten beschouwing te laten.